SEBa kandelo / Talgkerze / łojowa swěčka
N-ro 3 (2/2002) Aprilo 2002
informa folio por Esperantoamikoj en Saksio de la Saksa Esperanto-Biblioteko (SEB)
El la Saksa Esperanto-Biblioteko (SEB)
Esperanto-eventoj en Saksio aŭ proksime
La lingvo por ĉiuj
Die vier Ziele der Esperanto-AG
vom Bertolt-Brecht-Gymnasium Dresden
Das Esperanto-Kulturwochenende in Sława (30.05.-02.06.2002)
Słowjanski gymnazij w Budysinje
- Slava gimnazio en Budiso
Cilowa skupina
- Celgrupo
Legislatiwne wuměnjenja
- Leĝdonaj kondicoj
Zamery, wunosk
- Celoj, rezulto
Rysowanje zakladow Slowjanskeho gymninazija
- Skizado de principoj de Slava gimnazio
Redaktejo
El la Saksa Esperanto-Biblioteko (SEB)
De post januaro 2002, la Saksa Esperanto-Biblioteko ricevis sume 188 librojn, nome
- 169 de Marianne Dörner el Kosvigo/Coswig; temas pri la savitaj libroj de la Esperanto-grupo en Majseno/Meissen, kiu ĉesis en la jaro 1996; interalie
|La idealo kaj la realo de internacia lingvo| de Hujucz en la ĉina kaj en Esperanto,
|La mono de Sinjpro Arne|, rakonto de Selma Lagerlöf tradukita el la sveda,
Der Arbeiter-Esperantismus (1932) de E. Lanti, |Gerda malaperis!|, lingvo-instrua romaneto de Claude Piron,
- 1 de Karl-Heinz Fischer el Dresdeno,
- 4 de Prof. d-ro Erich-Dieter Krause el Lepsiko; interalie |Dek ses urboj de Ĉinio|,
- 4 de Karl Nimmrichter el Biŝofsverdo/Bischofswerda; interalie Wir lernen Esperanto sprechen de Ludwig Schödl,
- 1 de D-ro Benoît Philippe el Dresdeno,
- 2 de D-ro Izao Carneiro Soares el Ribeirão Preto (Brazilo):
|Homeopatio - populara orientado| de Izao Carneiro Soares en la portugala kaj en Esperanto, |Hahnemann de Meissen ĝis Parizo| de Villela kaj Soares en la portugala kaj en Esperanto.
Al la donacintoj mi esprimas elkoran dankon!
Krome, per la mono kotizita de la uzantoj kaj subtenantoj de la Saksa Esperanto-Biblioteko (sume 37,50 eŭroj), 7 libroj estis aĉetitaj por 31,50 eŭroj:
1. |Nuntempa Pollando| de Asocio de Esperantistoj en Pollando
2. |Fabeloj| de Johano Dorosmai
3. |Japanujo, hieraŭ kaj hodiaŭ|
4. |La knaboj de Paŭlo-strato|, infanpsikologia romano de Ferenc Molnár tradukita el la hungara
5. |Libero kaj amo|, elektitaj poemoj de Sándor Petöfi tradukitaj el la hungara
6. |Kredu min, sinjorino!|, originala romano de Cezaro Rossetti
7. |Frithjof-sagao|, hero-eposo en 24 kantoj de Esaias Tegnér tradukita el la sveda
Vizithoroj de la biblioteko okazas laŭ telefona interkonsento.
Esperanto-eventoj en Saksio aŭ proksime
14.04.2002 Aprila renkonto de la Esperanto-asocio "Saksa Svisio" en Pirna-Copitz (13.00 horo)
11.05.2002 20-a Ĉeha-Saksa-Tago (ĈESAT) en Pirna
- komenco: 8.30 horo sur la antaŭstacidoma placo
- programo: gvidata vizito de la Richard-Wagner-muzeo en Pirna-Graupa kaj de la kastelo en Stolpen
- fino: 18.47 horo en Pirna
- partoprenkotizo: 4,00 eŭroj inkluzivas biletojn kaj veturkostojn ekde Pirna
30.05.-02.06.2002 Esperanto-kultura semajnfino de la Lubuŝa Esperanto-klubo "Verda Monto" de Novasulo/Nowa Sól en Sława (PL)
02.06.2002 Junia renkonto de la Esperanto-asocio "Saksa Svisio" en Pirna-Copitz (13.00 horo)
07.07.2002 Julia renkonto de la Esperanto-asocio "Saksa Svisio" en Pirna-Copitz (13.00 horo)
08.09.2002 Septembra renkonto de la Esperanto-asocio "Saksa Svisio" en Pirna-Copitz (13.00 horo)
04.10.-06.10.2002 15-a Internacia kultura festivalo en Ústi nad Labem (CZ)
13.10.2002 Oktobra renkonto de la Esperanto-asocio "Saksa Svisio" en Pirna-Copitz (13.00 horo)
?.10.-?.10.2002 Esperanto-kultura semajnfino de la Esperanto-JUnularo de Saksio (EJUS) en la Bertolt-Brecht-gimnazio en Dresdeno
08.11.-10.11.2002 Konferenco Apliko de Esperanto en Scienco kaj Tekniko (KAEST). Elektronikaj rimedoj; en Dobřichovice apud Prago (CZ)
10.11.2002 Novembra renkonto de la Esperanto-asocio "Saksa Svisio" en Pirna-Copitz (13.00 horo)
22.11.-24.11.2002 10-a Kongreso de Ĉeĥa Esperanto-Asocio (ĈEA) - 100-a jubileo de la Esperanto-klubo en Prago (CZ)
07.12.2002 21-a Ĉeĥa-Saksa Tago (ĈESAT) en Ústi nad Labem (CZ)
08.12.2002 Adventa renkonto de la Esperanto-asocio "Saksa Svisio" en Pirna-Copitz (13.00 horo)
19.07-25.07.2003 Konferenco kun la temo "Intimaj temoj en Esperanto-beletro" en Prago (CZ)
En la pola GAZETA LUBUSKA aperis la 13-an de decembro 2001 artikolo titolita "Język dia wszystkich". Jen la traduko en Esperanto:
La lingvo por ĉiuj
laŭ konversacio kun BOŽENA PIETRZYK, animo de la Lubuŝa Esperanto-klubo "Verda Monto" La gejunuloj volonte lernas fremdajn lingvojn, sed plej ofte elektas la anglan, germanan aŭ francan lingvojn. Vi sukcesis instigi gelernantojn de la Liceum Ogólnokształcące lerni Esperanton.
Mi faris en la liceo prelegon pri Esperanto; ĝi evidentiĝis interesa, ĉar post gi troviĝis volontuloj por lerni la internacian lingvon. Tiun ĉi ideon apogis la direktoro Tadeusz Bartoszewski. Mi gvidis seppersonan grupon ekde oktobro. Nun mi jam havas novajn lernantinojn. Antaŭ nelonge la liceanoj partoprenis renkontiĝon kun germanaj esperantistoj en Dresdeno.
De kie venas la populareco de Esperanto?
Ĝi estas simpla kaj logika lingvo. Dum multaj jaroj mi instruis la polan lingvon en la lernejoj en Siedlisko. En 1995 miaj gekonatoj Zofia kaj Ryszard Szczygłowie, fervoraj geesperantistoj el Bytom Odrzański, instigis min lerni Esperanton. Mi ellernis ĝin dum tri monatoj. Ĉiu polo komencante lerni Esperanton jam komprenas ĉirka 20 % da vortoj, ĉar ili en la sama aŭ simila formo troviĝas en la pola lingvo. Dank' al Esperanto mi vojaĝis al Anglio, Francio, Germanio, Danio; mi korespondadas kun homoj de la tuta mondo. La esperantistoj estas agrablaj kaj bonkoraj honioj. Ekzistas organizo PASPORTA SERVO, al kiu aliĝas homoj, kiuj malfermas sian hejmon por esperantistaj vojaĝemuloj. Ekzemple, se iu volas viziti Pollandon kaj estas ano de PASPORTA SERVO, tiu povas tranokti en mia hejmo.
Ĉu en la unuiĝanta Eŭropo Esperanto povas havi gravan rolon?
Kompreneble. Estas multaj personoj, kiuj ne estas lingve kapablaj kaj malfacile lernas la anglan aŭ germanan. Esperanto povas esti alternativo. Kaj kio gravas: ĝi protektas la etnajn lingvojn kaj povas esti ponto inter la lingvoj de apartaj popoloj. Esperanto estas preciza lingvo, kiun oni povas precize interpreti. Mi opinias, ke oni devus enkonduki Esperanton oficiale en lernejojn.
Dankon. Krzysztof Gotowiec
Die vier Ziele der Esperanto-AG
vom Bertolt-Brecht-Gymnasium Dresden
1. Durch das wöchentliche Miteinanderlernen und sonstige Freizeitaktivitäten mit Esperantoschülern anderer Orte und Länder eine aktive Kommunikationsfähigkeit in der Plansprache zu erreichen, die mit der eines Abiturienten in der ersten Fremdsprache vergleichbar ist.
2. Durch das unkomplizierte und schnellere Lernen der Plansprache positive Veränderungen im Verhältnis der Schüler zu Fremdsprachen und Fremdkulturen einzuleiten.
3. Durch das Erfolgserlebnis bei der Aneignung der Plansprache die Motivation zum Erlernen der Pflichtfremdsprachen zu verstärken.
4. Durch den erleichterten Kontakt mit Jugendlichen ohne Unterschied von deren Muttersprachen nationale Toleranz zu pflegen und eine multikulturelle und mehrsprachige Identität zu fördern.
Das Esperanto-Kulturwochenende in Sława (30.05.-02.06.2002)
Das Treffen ist die Fortsetzung der Zusammenarbeit der Esperanto-AG vom Bertolt-Brecht-Gymnasium in Dresden und des Lebuser Esperanto-Klubs "Verda Monto" vom Liceum Ogólnoksztalcace in Nowa Sól in der Woiwodschaft Zielona Góra (Polen). Die Esperanto-AG vom Herdergymnasium in Pirna-Copitz, die seit Februar 2002 besteht und jetzt 35 Teilnehmer zählt, hat sich diesem Austausch angeschlossen. In Sława werden 9 Schüler des Bertolt-Brecht-Gymnasiums, 24 Schüler des Herdergymnasiums und Schüler aus verschiedenen polnischen Städten an einem 10stündigen Esperantokurs mit Pädagogen aus Nowa Sól und Wrocław teilnehmen.
Weiterhin werden Vorträge auf Esperanto zu folgenden Themen stattfinden:
- Der Barockdichter Andreas Gryphius aus Głogów
- Die Sorben zwischen Polen und Deutschen
- Esperanto studieren an der Universität Poznań
- Der Sternenhimmel
- Hinduismus und Buddhismus
Es werden ein Dichterwettbewerb, ein Singeabend, gemeinsame Spaziergänge am Sława-See und ein Ausflug nach Głogów angeboten. Weitere Interessenten können sich noch bei der SEB anmelden.
Namjet čěskeho přećela za zakłandu koncepciju:
Słowjanski gymnazij w Budysinje
Loni 14. měrca wozjewichu SN naćisk koncepcije za Serbsko-słowjanski gymnazij, kotruž bě projektowa skupina wučerjow Budyskeho Serbskeho gyinnazija wudź elala. W Domowinje diskutuje so dale wo tutej temje. Tohodia bě předsyda Domowiny Jan Nuk tež čěskeho přećela Serbow a spisowaćela Milana Hrabala prosył, zo by wón jako zakład za jednanje wo załozenju słowjanskeho gymnazija w Budyšinje, wudźełał naćisk zakładneje koncepcije, wosebje k narodno-kulturnyni dspektam. Z toho dodamy wujimk do diskusije:
Dźe předewšěm wo wutworjenje słowjanskeho rěčneho rama, tu rěka wo móžnosć, we wšědnej praksy tak husto kaž móžno w maćeršćinje komunikować. To je jedne ze zakładnych wuměnjenjow za zachowanje narodneje identity.
Tajku móžnosć twori mjez druhim derje koncipowana syć kubłanišćow, započejo z projektom WITAJ za dźěćí w předšulskej starobje přez po móžnosćí šěroku syć zakładnych a sljedźnych šulow w Sakske-j a Braniboiskej. Dokónčić měła so tuta syć ze Słowjanskim gymnazijom, kotrehož realizacija je předwidźana jako přetworjenje Serbskoho gymnazija (SG) w Budyšinje. Tu móhli so nimo šulerjow serbskeje a němskeje narodnosće tež šulerjo ze słowjanskich krajow kubłać.
Cilowa skupina
Šulerjo (ale tež wučerjo) předewšěm serbskeje čěskeje, pólskeje, słowakskeje a dalšich słowjanskich narodnosćow. Za samozrozumliwosć mam wobdźelenje šulerjow němskeje narodnosće, kotřiž chcedža słowjanske rěče wuknyć. Tuta móžnosć měła so tež zajinicam ze susodnych njesłowjanskich krajow poskićić (Benelux, Skandinawiska, Francoska. Italska, Wulka Britaniska atd.)
Legislatiwne wuměnjenja
1. Wutworjenje legislatiwneho ramika za mjezynarodne připóznaće abiturneho pruwowanja, złoženeho na Słowjanskim gymnaziju w Budyšinje.
2. Formulowanje a poździše legalizowanje wuměnjenjow za financielne zawěsćenje wukubłanja wukrajnych studentow.
3. Wutworjenje wuměnjemjow za zapřijeée wukrajnych pedagogow a lektorow (předewšěm za wuwucčwanje rěčow).
4. Wutworjenje zakładow a wučbnych planow inkluziwnje dosahacehc specialneho poskitka předewšěm nastnpajo wučbu wudospołnjacych a zwonkawučbnych aktiwitow.
5. Wujednanje partnerskich zrěčenjow z gymnazijemi w Čěskej republice (ČR), Pólskej atd. - mjenować móže so tule na přikład hižo eksistowace partnerske zrěčenje mjez SG Budyšinom a
Biskopskim gymnazijom Varnsdorf (DG).
http://www.esperanto-de
Artikolo de la soraba gazeto SERBSKE NOWINY (05.12.2001, paĝo 3)
tadukita de M. Wolf, kun permeso de la ĉefredaktoro B. Dyrlich:
Propono de ĉeĥa amiko (de la soraboj, M. Wolf) por baza koncepto:
Slava gimnazio en Budiso
(Bautzen/Budyšin/latine:Budissa)
La 14-an de marto de la pasinta jaro (2000, M. Wolf) SN (SERBSKE NOWINY, M. Wolf) publikigis la malneton de koncepto por Soraba-slava gimnazio, kiun la projektgrupo de instruistoj de la Soraba gimnazio de Budiso ellaboris. En Domowina oni pludiskutos pri ĉi tiu temo. Tial la prezidanto de Domowina Jan Nuk ankaŭ petis la ĉeĥan amikon de la soraboj kaj verkiston Milan Hrabal ellabori malneton de baza koncepto precipe pri naciaj-kulturaj aspektoj kiel bazon por la diskutado pri tondo de slava gimnazio en Budiso. El tio ni donas eltiraĵon por diskuti:
Temas antaŭ ĉio pri la kreado de slava lingvoareo, tio signifas, pri la ebleco, komuniki kiel plej ofte en la gepatra lingvo en la ĉiutaga praktiko. Tio estas unu el la bazaj kondiĉoj por la konservado de la nacia identeco.
Tian eblecon tormas interalie la bone konceptita reto de klerigaj institucioj, komencante ĉe la projekto WITAJ por infanoj en antaŭlerneja aĝo, tra laŭeble larĝa reto de bazaj kaj mezaj lernejoj en Saksio kaj Brandenburgio. Ĉi tiu reto povus esti kompletigata per la Slava gimnazio, kies realigo estas planita kiel transformado de la Soraba gimnazio de Budiso. Ĉi tie povus esti edukataj ankaŭ lernantoj el slavaj landoj - krom lernantoj de soraba kaj germana naciecoj.
Celgrupo
Lernantoj (sed ankaŭ instruistoj) precipe de soraba, ĉeĥa, pola, slovaka kaj la aliaj slavaj naciecoj. Menikomprenebla mi opinias la partoprenon de lernantoj de germana nacieco, kiuj volas lerni slavan lingvon. Ĉi tiun eblecon oni ankaŭ ofertu al interesiĝantoj el la najbaraj neslavaj landoj (Benelukso, Skandinavio, Francio, Italio, Granda Britio ktp.)
Leĝdonaj kondicoj
1. Farado de leĝdona kadro por la internacia agnosko de la abiturienta ekzameno, kiu estas pasigata en la Slava gimnazio de Budiso.
2. Formulado kaj pli malfrue leĝigo de la kondiĉoj por la financa certigo de la edukado de eksterlandaj studantoj.
3. Kreado de kondiĉoj por la inkluzivado de eksterlandaj pedagogoj kaj lektoroj (precipe por la instruado dri lingvoj).
4. Kreado de fundamentoj kaj instruplanoj inkluzive de sufiĉa oferto rilate al instrukompletigaj kaj eksterinstruaj aktivecoj.
5. Farado de ĝemelaj kontraktoj kun gimnazioj en la Ĉeĥa Respubliko (ĈR), en Pollando ktp. - oni povas ĉi tie ankaŭ nomi la ĝemelan kontrakton jam ekzistan inter la Soraba gimnazio en Budiso kaj la Episkopa gimnazio en Varnsdorfo.
Zaměry, wunošk
1. Wutworjenje moderneho, nadnarodneho a nadstatoweho multikulturneho a wjacerěčneho kubłanskeho srjedźišća, kotryž by so z profilowym wobstatkom kubłanskeho systema přichodneho europskeho domu stał.
2. Wutworjenje jednoho ze zakładnych twarskich elementow interneho šulskeho systema, kotryž je njeparujomny za zachowanje a dalše wuwiće drohotneje europskeje - serbskeje - rěče a kultury, štož je jedyn z najchutnišich nadawkow moderneje europskeje zhromadnosće.
3. Zwyšenje mjezynarodneje nahladnosće Swobodneho kraja Sakskeje a ZRN nastupajo Wutworjenje rumow pěstowanja narodneje tolerancy w Europje.
4. Přiběracy respekt Serbow napřećo němskemu statej (Sakskeje a ZRN), kotryž potrjebam swojich narodnych mjeńsinow (inkl. jich škita a rozwiwanja) der je wotpowěduje.
5. Zahajenje pozitiwnych změnow we wzajoninym poměrje serbsce a němsce rěčacych wobydierjow Sakskeje.
Rysowanje zakładow Słowjanskeho gymninazija
Nimo předmjetow, kotrež su za gyimnazije standard, doporučuje so
profilowanje kubłanskeho poskitka Słowjanskeho gymnazija na slědowace wašnje:
1. Wuwučowanje rěčow
Rjadownje z wuwučowanskej rěču hornjoserbšćinu
Dalše rěče - němčina, pólšćina, čěšćina, rušćina, jendźelšćina, francošćina, łaćonšćina, deinjoserbšćina Rjadownje z němskej wuwučowanskej rěču
Dalše réče - hornjoserbšćina, pólšćina, čěšćina, rušćina, jendźelšćina, francošćina, łaćonšćina, deinjoserbšćina
Přispomnjenje: Šulerjo wuzwola sej dalše rěče tak, so so rozsudža za dwě resp. tři poskićene rěče, při čimž ma znajmjeńša jedna rěč słowjanska być. Hornjoserbšćina je obligatoriska.
2. Narnjet předmjetow z wjetšej ličbu hodžinow za wuwučowanje słowjanskich realijow (inkl. přirunowanje elementow z dalšimi kulturami
a) Stawizny
b) Zemjepis
c) Muziske kubłanje
d) Wuměłske kubłanje
e) Literatura
3. Přidatne takultatiwne předinjety
a) Literarne a dramatiske tworjenje (teorija a praksa)
Wobsah: stilistika, fabulacija, artikulacija, retorika, publicistika, korespondenca, pisanje scenarijow. literarna kritika, tołmačenje, zakłady přełožowanja
b) Stawizny narodneje kultury Serbow
Wobsah: Stawizny, nałožki, folklora. Konkretne projekty kaž "Wosudy Serbow w cuzbje" (hlej eksistowacy projekt mjez SG Budyšin a BG Varnsdorf)
Celoj, rezulto
1. Kreado de moderna, transnacia kaj transŝtata, multkultura kaj multlingva kleriga centro, kiu fariĝus profila parto de la klerigsistemo de la estonta eŭropa domo.
2. Kreado de unu el la bazaj konstruelementoj de interna lerneja sistemo, kiu ne estas malhavebia por la konservado kaj plia evoluo de valora - soraba - lingvo kaj kulturo, kio estas unu el la plej seriozaj taskoj de moderna eŭropa komunumo.
3. Plialtigo de la internacia renomo de la Libera ŝtato de Saksio kaj de F.R.G. rilate al la kreado de lokoj por kulturi nacian toleremon en Eŭropo.
4. Kreskanta respekto de la soraboj al germana ŝtato (Saksio kaj F.R.G.), kiu (la ŝtato, M. Wolf) respondas al la bezonoj de naciaj minoritatoj (inkluzive de ilia protekto kaj disvolvigo).
5. Enkonduko de pozitivaj ŝanĝoj en la interrilato de sorabe kaj germane parolantaj enloĝantoj de Saksio.
Skizado de principoj de Slava gimnazio
Krom la faktoj, kiuj estas normo por gimnazio, profiliĝo de klerigoferto de la Slava gimnazio rekomendiĝas jene:
1. Instruado de lingvoj
Klasoj kun la suprasoraba kiel instrulingvo Pliaj lingvoj - germana, pola, ĉeĥa, rusa, angla, franca, latina, malsuprasoraba
Klasoj kun la germana kiel instrulingvo Pliaj lingvoj - suprasoraba, pola, ĉeĥa, rusa, angla, franca, latina, malsuprasoraba
Noto: La lernantoj elektos pliajn lingvojn, decidante pri du resp. tri el la ofertataj lingvoj, inter kiuj estu almenaŭ unu slava lingvo. La suprasoraba estas deviga.
2. Propono de fakoj kun pli granda nombro de horoj por instruado de slavaj realaĵoj (inkl. de la komparo de elementoj kun la aliaj kulturoj)
a) Historio
b) Geografio
c) Muza edukado
d) Arta edukado
e) Literaturo
3. Aldonaj fakultativaj fakoj
a) Literatura kaj drama verkado (teorio kaj praktiko) Enhavo: stilistiko, fabelado, artikulacio, retoriko, publicistiko, korespondado, verkado de scenaroj, literatura kritiko, interpretado, fundamentoj de tradukado
b) Historio de la nacia kulturo de la soraboj Enhavo: historio, kutimoj, folkloro. Konkretaj projektoj kiel "Sortoj de soraboj en la fremdo" (vidu la jam ekzistan projekton inter la Soraba gimnazio en Budiso kaj la Episkopa gimnazio en Varnsdorfo).
http://www.EsperantoLand.de
VIA LASTA DEZIRO? LERNI LA ĈINAN
germane: Ihr letzter Wunsch? - Chinesisch lernen!
sorabe: Waše poslednje přeće? - Chinšćinu wuknyć!
Redaktejo: Saksa Esperanto-Biblioteko, Pillnitzer Landstraße 25, 01326 Dresden; tel. kaj faks. (0351)2682735
Informoj kaj artikoloj en Esperanto, la germana aŭ la soraba (kun Esperanta aŭ germana traduko) estas bonvenaj. Artikoloj sen nomo estas de la redaktanto: Benoît Philippe.
Redakta limdato: 19a de junio 2002
Aa Bb Cc Ĉĉ
Dd Ee Ff Gg Ĝĝ Hh
Ĥĥ
Ii Jj Ĵĵ Kk
Ll Mm Nn Oo Pp Rr Ss Ŝŝ
Tt Uu Ŭŭ Vv
Zz