VERDA SAKSOFONO - informa folio por Esperantoamikoj en Saksio kaj organo de Saksa Esperanto-Asocio
N-ro 10 (3/2004) Septembro 2004
Marie-Hankel-Ehrung
2004 in Dresden
Ni
funebras pri...
Respektindaj
Salutvortoj
Koncize
JAZAF (JArfina ZAmenhofa
Festo)
Feriado en Kudova Zdroj
Wo ist die Heimat des Sächsischen?
Kurs
Esperanto-eventoj en
Saksio aŭ proksime
El leteroj al la redakcio
esperanto-dresden.de
kafejo.de
El la Saksa Esperanto-Biblioteko
(SEB)
Pri nia ĝemeligita
regiono Bretonio
Lingvoklapo de VERDA
SAKSOFONO
Du ĝojigaj eventoj
en la dresdena historio
Pri la brita kreinto
de la Virino-preĝeja kruco
„Pri Dresdeno li ne multe
parolis“
Raporto pri la 24-a
Ĉeĥa-Saksa Tago (ĈeSaT)
In eigener Sache
Marie-Hankel-Ehrung
2004 in Dresden
Deutscher Esperanto-Bund
/ Landesverband Sachsen Freundeskreis Esperanto an der TU Dresden
Mit Unterstützung
der Gleichstellungsbeauftragten der Landeshauptstadt Dresden, des Frauenstadtarchivs,
des Stadtmuseums Dresden sowie der Stadtsparkasse Dresden
- Freitag, den 15.
Oktober 2004
17 Uhr: Eröffnung
der Ausstellung Tradition mit Zukunft
„Die erste Esperanto-Dichterin
Marie Hankel (1844 Schwerin – 1929 Dresden) in ihrer Zeit“
wo? Bürgersaal
des Rathauses Dresden-Leuben, Hertzstraße 23 (Tram 1, 6; Bus 73)
18 Uhr: Lesung von
Texten von Marie Hankel durch Dresdner Frauen und auswärtige Gäste mit
musikalischer Umrahmung
- Sonnabend, den
16. Oktober 2004
Seminar „Esperanto
und Historiografie“ wo? Salon Dresden im CVJM-Jugendschiff „J.Fr. Böttger“,
Leipziger Straße
15 (Hafenstraße nahe Marienbrücke, Tram 4, 11)
10 – 12 Uhr: Hauptvorträge
zu Marie Hankel Moderation: Frau Schönherr, Frauenstadtarchiv
13.30 – 16.00
Uhr: Vorträge zu Esperanto-Jubiläen in sächsischen und auswärtigen
Regionen (Erfahrungsberichte)
Moderation: Herr
Lühr, Dresdner Geschichtsverein
17 Uhr: Besuch der
Gräber von Marie Hankel und Helene Jakob (Korrespondenz-Partnerin von
Otto Dix)
wo? Treff am Eingang
Urnenhain Dresden-Tolkewitz, Wehlener Straße (Tram 4, 6)
19 – 21 Uhr: Musik
mit Ralph Glomp (Hamburg) und Diskussionsrunden „10 Jahre NZZ-Nachruf
auf Esperanto und anderer Ergüsse“
wo? Salon Dresden
im CVJM-Jugendschiff „J.Fr. Böttger“,Leipziger Straße 15 (Hafenstraße
nahe Marienbrücke, Tram 4, 11)
Interessenten an
der Marie-Hankel-Ehrung melden sich bitte bei: Esperanto-Zentrum „Marie
Hankel“ – Sächsisches Esperanto-Archiv –
c/o TU Dresden,
Helmholtzstraße 10, 01069 Dresden Tel./Fax: 0351/2030815 (Dr. Wolfgang
M. Schwarz) eMail: EZ_MH@WEB.DE an der TU Dresden
Ni
funebras pri...
Ruth Ehrlich (1914-2004.04.09)
Je la 9-a de aprilo
2004 en Kemnico/Chemnitz forpasis Ruth Ehrlich 6 semajnojn antaŭ sia 90-a
naskiĝtago. Dum jardekoj ŝi kaj ŝia jam antaŭ multaj jaroj forpasinta
edzo estis tre aktivaj membroj de „Esperanto-Gruppe Chemnitz“ kaj ofte
gastigis eksterlandajn gastojn, precipe el Francio. Frank Nitzsche (Chemnitz)
Respektindaj
Salutvortoj
Buŝo moŝta elverŝas
mielon dolĉan: La saksia ŝtatministro de scienco kaj arto, d-ro Matthias
Rößler, skribis al ni jenajn salutvortojn:
Dresden, 21.8.2004
Sehr geehrter Herr Dr. Schwarz, liebe Freunde des Esperanto, Ihre Arbeit
verfolge ich mit viel Hochachtung. Das Esperanto hat eine große Tradition
in Sachsen. Sie arbeiten an seiner Zukunft. Dabei wünsche ich viel Erfolg.
Ihr Matthias Rößler
Koncize
+++ Budiso (Bautzen/Budyšin). Antaŭ
kelkaj monatoj aperis en la germana eldonejo „Das Wunderhorn“ ampleksa,
327-paĝa antologio de la
originale soraba poezio en germana traduko
sub la titolo „Das Meer Die Insel Das Schiff“ (La maro La insulo La
ŝipo), eldonita de la soraba poeto Kito Lorenc. (el „Serbske Nowiny“ germana
eldono 8/2004)
+++ Dresdeno. La 6-an de majo Clarimundo
Neto, kun la kromnomo Tota, el Brazilo prelegis pri Bona Espero kaj pri
la brazila ĉefurbo Braziljo/Brasilia en Esperanto kaj en la portugala
en la Bertolt-Brechtgimnazio antaŭ 14 gelernantoj el Neŭŝatelo/Neuchâtel
(Svislando) kaj Dresdeno. Li estis tradukata francen.
Vidu la hejmpaĝon de Bona Espero: www.bona-espero.de.
+++ Dresdeno. La 13-an de majo du junulinoj
sukcese trapasis en la Bertolt-Brecht-gimnazio la finan teston de la lernilo
Mia Lernolibro de Josef Schiffer: 1. Caroline Kügler (klaso
6) 2. Jenny Dietze (klaso 6)
+++ Lepsiko. La nun verkata «Großwörterbuch
Deutsch-Esperanto» de Prof. Dr. phil. habil. Erich-Dieter Krause ampleksos
pli malpli 1200 paĝojn. Ĝi estos la plej kompleta etnolingva-Esperanta
vortaro. La aŭtoro estas, kun la itala Minnaja, la plej valora Esperantoleksikografo nuntempa.
+++ Altenburgo. Hans-Georg Kaiser el Altenburgo
prezentas siajn verkojn sur la paĝoj de: http://www.cezarkulturo.de Tie
vi trovas multajn tradukojn de poemoj de famaj kaj malpli famaj poetoj.
JAZAF
(JArfina ZAmenhofa Festo)
JAZAF (JArfi na ZAmenhofa Festo) findet
dieses Jahr als eintägige Veranstaltung am 27. November 2004 in Leipzig
statt, und zwar (wie schon imJahr 2000) wiederum in der WALDBAUR-KLAUSE,
Fr.-Nansen-Str. 5 (Straßenbahn Nr. 1 in Richtung Schönefeld, Haltestelle
Stannebeinplatz). Vorträge in Esperanto, u.a. von Frau Dr. phil. habil.
Fiedler und von Prof. Krause stehen auf dem Programm. Weitere Beiträge
sind in Vorbereitung. Interessenten werden gebeten, sich beim Geschäftsführer
des Sächsischen Esperanto-Verbands, Herrn Norbert Karbe, Otto-Nuschke-Str.
12, O1796 Pirna bis spätestens 15. November d. J. anzumelden. Unkostenbeitrag
€ 5,00. Mittagessen kann zu moderaten Preisen in der Veranstaltungs-Gaststätte
eingenommen werden.
Beginn der Veranstaltung: 10 Uhr, voraussichtliche
Dauer bis 16 Uhr. Falls der/die eine oder andere in Leipzig übernachten
möchte, sollte er/sie sich bitte persönlich darum bemühen. In der Jugendherberge
Volksgartenstr. 24, 04347 Leipzig (Tel. /0341/ 245700) sind preiswerte
Übernachtungen allerdings nur noch für Inhaber des Deutschen Jugendherbergsausweises
möglich. Bonvenon al Lepsiko!
Feriado
en Kudova Zdroj
Je la 38-a fojo organizis la Silezia Esperanto-Asocio
la Internacian Esperanto-Feriadon, ĉifoje de la 16-a ĝ ĝis la 27-a de
aŭgusto en Kudova Zdroj, okcidente de Klodzko. Aŭdinte pri tio de Norbert
Karbe el Pirna, mi informiĝis en la interreto ĉe http://vroclavo.republika.pl
kaj aliĝis tien. Mi volis trajne vojaĝi. En la interreto kaj en la trajno-informoficejo
estis troveblaj nur malbonaj eblecoj veturi de Dresdeno al Kudova Zdroj.
Tuj organizantoj helpis: Pawel Pres el Vroclavo rete sendis al mi bushoraron.
Aŭtobusoj rekte veturas de Vroclavo al Kudova Zdroj. Nun mi povis uzi
trajnon de Dresdeno ĝis Vroclavo, kie la aŭtobusstacidomo troviĝas apud
la ĉefa stacidomo. La bus-veturado kostis 22 zlotojn. Pli ol 40 partoprenantoj el ok landoj (Belgio, Italio,
Francio, Nederlando, Pollando, Ĉeĥio, Ukrainio kaj Germanio) loĝis en
du domoj. Ĉiutage la organizantoj prezentis interesan programon: okazis
Esperanto-kursoj por komencantoj kaj por progresantoj, diversaj komunaj
ekskursoj, parte per buso, ankaŭ al Ĉeĥio. Neforgeseblaj estis la vizitoj
de la labirinto Bledne Skaly kaj de la rokoj de Adrŝpaĥ. Vespere okazis
prelegoj, kantadoj, filmoj, diskutadoj pri diversaj temoj. Aparte impresa
por mi estis raporto de Roman Dobrzynski pri la 89-a Universala Kongreso
de Esperanto en Ĉinio kaj pri la nuna evoluo en tiu landego. Demandado
de partoprenantoj ne volis finiĝi. La duan vesperon Roman Dobrzynski
montris filmon de li esperantigitan pri mondo-parko en la pola urbo Malbork
- bona ekzemplo de disvastigo de la internacia lingvo. Tiun filmon mi mendis ĉe Roman Dobrzynski kune kun
du ekzempleroj de la libro titolita “La Zamenhofstrato”. Unu el tiuj
du ekzempleroj ricevos la Saksa Esperanto-Biblioteko, tiel ke legantoj
de VERDA SAKSOFONO povos pruntepreni ĝin. Ankaŭ la vetero varioplenis.
Dum la unua semajno - tro multe da sun-ardado, post tio - atendita pluvado
kun malvarmiĝo. Mi sciis, ke vera malgaja adiaŭ-animstato ekestos la
lastan tagon. Mi elŝteliĝis tre frue forveturante buse al Vroclavo kaj
de tie per trajno al Dresdeno. Helga Lorenz (Dresden)
Wo ist
die Heimat des Sächsischen?
In VERDA SAKSOFONO sind die im Freistaat
zur Identität der Bürger Sachsens gehörenden Sprachen (Deutsch, Sorbisch,
Esperanto) gleichbeachtet vertreten. Mein Bestreben ist eine „bedarfsgerechte“ Nutzung folgender Sprachen: Obersächsisch
in der unmittelbaren Heimat, Hochdeutsch im deutschsprachigen Raum, Esperanto
weltweit. VERDA SAKSOFONO bietet Esperanto, Deutsch, Sorbisch. Es gestaltet sich schwierig, einen Text in einer „mundartigen“
Schreibweise zu verbreiten. Mir erscheint sie gelegentlich fremd.
Es ist eher eine Ausnahme, wenn Verwaltungsgrenzen
mit ethnischkulturellen Grenzen übereinstimmen. Die Regionen sind stark
davon betroffen. Allenfalls Gebirgs- oder Gewässergrenzen sind völkertrennend
genug, um über große Zeiträume stabile politische Standards zu bieten.
Sachsen ist ein Beispiel dafür. Für die Begrenzung im Süden gilt im
Wesentlichen immer noch, was schon vor tausend Jahren galt. Doch auch dort
gab es eine Besiedlung beiderseits durch gleiche Gruppen (z.B. Erzgebirgsbevölkerung).
Meyers Konversationslexikon (1894) bietet eine gute Grundlage, z.B. bei
der Erstellung der Karte in Bezug auf die historischen Ausdehnungen der
deutschen Mundarten. Zu erkennen ist auch die Grenze des heutigen Freistaates.
Ein einschneidendes Ereignis war das Jahr 1815, als auf dem Wiener Kongreß
die Grenzen in Europa neu festgelegt wurden und Sachsen die Hälfte seines
Territoriums verlor.
Preußen verteilte dieses Gebiet auf drei
seiner Provinzen. Der Streit über Länderzugehörigkeiten in der Oberlausitz
wirkt bis heute. Was uns in Medien und Kabaretts als Sächsisch verkauft
wird, hat mit dem Dialekt und der geographischen Zuordnung wenig zu tun.
Möglicherweise werden durch diese Karikatur im Unbewußten
längst vergangene Konflikte weiter ausgefochten, dies aber mittels Sprache.
Die deutschen Mundarten gliedern sich in die zwei Hauptgruppen: Niederdeutsch
(Plattdeutsch) und Hochdeutsch. Gegliedert ist Hochdeutsch südlich in
Oberdeutsch (mit Alemannisch und Bairisch/Österreichisch) und Mitteldeutsch
(z.B.Westfränkisch, Mittelfränkisch, Hessisch, Thüringisch, Meißnisch oder Obersächsisch). Daneben
existiert die slawische Sprache Wendisch/Sorbisch. Mitteldeutsch breitete
sich im Laufe der Jahrhunderte nach Norden aus. Die Grenze zwischen Oberdeutsch
und Mitteldeutsch verläuft über Rheintal–Neckar–Fichtelgebirge-Erzgebirge. Beim Oberdeutschen sind die
alten Doppelvokale ie, uo, üe noch als solche bewahrt, anders als im Mittel-
und Niederdeutschen. „Im Vokalismus stimmt das Obersächsische zum Niederdeutschen,
indem es das alte ei und au in ê, resp. ô kontrahiert, z.B. Klêd, Flêsch,
Bôm.“ Sachsen befindet sich also innerhalb einer Nord-Süd-Achse in
Mittellage. Folgende Gruppen sind hier vorzufinden:
-Obersächsisch -Westerzgebirgisch (dem
Oberdeutschen verwandt) -Fränkisch (Vogtländisch) -Nordbairisch -Lausitzisch
Der eigentliche obersächsischmeißnische
Dialekt (alte Markgrafschaft Meißen und das Osterland) ist Mittelglied
zwischen dem Ober- und Niederdeutschen. Der Unterschied zwischen
weichen und harten Konsonanten ist im Obersächsischen ganz verloren gegangen,
also b und p, d und t, g und k sind in der Aussprache nicht zu unterscheiden.
Ein Mittellaut zwischen beiden würde gebildet. Ich meine natürlich als
Eingeborener einen Unterschied zu hören, dieser könnte aber in einer
fortschreitenden „Verhochdeutschung“ in der Umgangssprache begründet
sein. Quelle: Meyers Konversations-Lexikon Fünfte Auflage / Vierter Band
Leipzig und Wien Bibliografisches Institut 1894 Steffen Eitner (Dresden)
Kurs
Der Esperanto-Anfängerkurs für Dresdner
Schüler findet donnerstags, von 13.30 Uhr bis 15.00 Uhr statt. Ihr könnt
jeden Donnerstag einsteigen. Die Teilnahme ist kostenlos. Wo? Am Bertolt-Brecht-Gymnasium
(Dresden-Johannstadt), im Zimmer 207 (2. Stock).1
Esperanto-eventoj
en Saksio aŭ proksime
Kompletigo de la kalendaro de la Esperanto-eventoj
aperinta en VERDA SAKSOFONO-8 kaj 9
16.09.04, Dresden:
„Zwischen Peking und Rathaus Leuben”,
im Café am Münchner Platz 1 (17 Uhr c.t.)
30.09.04, Dresden:
Dresdner Gruppe - Vorbereitung für die
Marie-Hankel-Ehrung (Dr. W. Schwarz)
01.-03.10.04, Usti nad Labem (Ĉeĥio):
17-a Internacia Kultura Festivalo. Inf.:
Miroslav Smycka, Kojeticka 90, CZ-40003 Usti nad Labem (Ĉeĥio); tel.:
721851502; rete: j_kriz@volny.cz aŭ m.smycka@seznam.cz
08.-10.10.04, Herzberg am Harz:
21. Herzberger Esperanto-Seminar (Weiterbildung).
Inf.: Esperanto-Gesellschaft Südharz, Grubenhagenstr. 8, 37412 Herzberg
am Harz; tel.: 05521/1363; rete: zilvar@t-online.de, http://www.lot49.de/kalen/hzbg.htm
15.10.04, Dresden:
Eröffnung der Ausstellung “Tradition
mit Zukunft – Die erste Esperanto-Dichterin Marie Hankel in ihrer Zeit“,
Bürgersaal des Rathauses Dresden-Leuben, Hertzstraße 23 (17 Uhr)
16.10.04, Dresden:
Seminar „Esperanto und Historiografie“ (deutschsprachig) , Salon Dresden im CVJM-Jugendschiff „J.Fr. Böttger“,
Leipziger Straße 15 (10 Uhr)
28.10.04, Dresden:
Dresdner Gruppe - Esperanto-novaĵoj el
la mondo (D. Otto)
09.-14.11.04, Skokovy (Ĉeĥio):
Aŭtuna Seminario en pensiono ESPERO de
MUDr Hradil. Ĉiuj Esperantoamikoj estas bonvenaj. Oni povas jam aliĝi
skribe al Jindriska
Drahotova, Sadova 745/36, CZ-293 01 Mlada
Boleslav; tel.: +420/326/731845; rete: drahotovaesperanto@seznam.cz
18.11.04, Dresden:
“Walter Ranft (1892-1968) – der Herausgeber
der (internationalen) Esperanto-Zeitschrift ‘La Komercisto’ in Radebeul“,
im Café am Münchner Platz 1 (17 Uhr c.t.)
25.11.04, Dresden:
Dresdner Gruppe - Esperanto-muziko (K.
Urban)
11.12.04, Usti nad Labem (Ĉeĥio):
25-a Ĉeĥa-Saksa Tago (ĈeSaT). Inf.:
Miroslav Smycka, Kojeticka 90, CZ-40003 Usti nad Labem (Ĉeĥio); tel.:
721851502; rete: j_kriz@volny.cz aŭ m.smycka@seznam.cz
16.12.04, Dresden:
“Esperantoland und seine Traditionen”,
im Café am Münchner Platz 1 (17 Uhr c.t.) Dresdner Gruppe - Kristnasko
kaj Zamenhoffesto (H. Angermann)
„Esperanto-Gruppe Chemnitz“ renkontiĝas
ĉiumonate la duan mardon de la 17-a ĝis la 19-a horo en la urba biblioteko
apud la centra bushaltejo (Straße der Nationen 33; en la kafejo aŭ, se
tie estas alia aranĝo, en la ĉambro de la internacia biblioteko). En
aŭtuno 2004 la urba biblioteko translokiĝos al la centra haltejo de tramoj
kaj aŭtobusoj. Aktualajn informojn donas Dr. Frank Nitzsche (0371/3363652)
kaj Manfred Gränitz (0371/3362258). Pri „Esperanto-Gruppe Leipzig“
donas informojn Werner Geidel, Karlsruher Straße 5 d, 04209 Leipzig; tel.:
0341/4118577
Dresden: Besuch/Nutzung des Sächsischen
Esperanto-Archivs im Esperanto-Zentrum „Marie Hankel“, Münchner Platz
3, nach telefonischer Vereinbarung über Dr. W.M. Schwarz (Tel./Fax
0351-2030815)
El
leteroj al la redakcio
„Kiam ni argumentas pri esperanto,
ne ni sed la homoj fronte ofte diras ‘sed ekzistas la angla...’ do
neeviteble venas la angla en la argumentado; ni ne estas kontraŭ la angla
lingvo, sed kontraŭ la angla (kaj kontraŭ ĉiuj aliaj naciaj lingvoj)
kiel internacia lingvo; ni ne forgesu ke ‘oni’ volas trudi al ni la anglan,
do ni ne povas plene argumenti sen mencii la anglan!“ Manjo Clopeau (Sant
Brieg/Saint-Brieuc, Bretonio/Francio)
esperanto-dresden.de
Querschnitt-Darstellung der Esperanto-Aktivitäten
und der Esperanto-Geschichte im Raum Sachsen. Einen weiteren Schwerpunkt
von esperanto-dresden.de bildet der Raum Dresden.
Präsentiert durch den Sächsischen Esperanto-Bund, Mitglied des Deutschen
Esperanto-Bundes. S.E.
kafejo.de
Keine Angst vor neuen Zeichen ;-). Wer
Interesse daran hat, seine Esperanto-Artikel mit den vorgeschlagenen „dachlosen“
Buchstaben veröffentlichen zu lassen, kann sich melden bei: Steffen.Eitner@t-online.de.
Der Druck ist technologisch beherrschbar und lesen kann man die Buchstaben
doch auch. Weitere Informationen, darunter eine Flash-Animation, bei kafejo.de
(Rubrik novsignoj). Steffen Eitner (Dresden)
El la
Saksa Esperanto-Biblioteko (SEB)
De post majo 2004, la Saksa Esperanto-Biblioteko
ricevis sume 793 librojn, nome donace - 791 de “Esperanto-Gruppe Chemnitz”
en Kemnico/Chemnitz - 2 de Hubertus Schweizer el Dresdeno/Dresden
Al la donacintoj mi esprimas elkoran dankon! La Saksa Esperanto-Biblioteko nun
ampleksas 3336 librojn. Vizithoroj de la biblioteko okazas laŭ telefona
aŭ reta interkonsento: (0351)2682735
aŭ glizje@aol.com
Pri
nia ĝemeligita regiono Bretonio
Saksio ĝemeliĝis kun la francia regiono
Bretonio, aŭ pli precize ambaŭ regionoj estas ekonomiaj partneroj. De
post 2003 ankaŭ Federacio Esperanto-Bretonio kaj Saksa Esperanto-Asocio
havas amikecajn kontaktojn kaj serĉas komunajn projektojn. Laŭ sia teritorio
Bretonio estas multe pli granda ol Saksio (27506 km2
+ 6815 km2 perditaj la 30.06.1941 per dekreto de la naziamika registaro
de Vichy – Saksio: 18 413 km2). Tamen laŭ la nombro de loĝantoj Bretonio
estas nur iom malpli grava (2,9 milionoj da loĝantoj + 1,2 milionoj en
la perdita regiono de Nantes/Naoned – Saksio: 4,4 milionoj).
La ĉefurbo de Bretonio estas Rennes/Roazhon (250 000 loĝantoj). Esperantujo
en Bretonio estas multe pli forta ol en Saksio. Dum la jaro 2003, 195 personoj
vizitis kursojn de Esperanto en 18 bretonaj urboj. En la nuna jaro, la
Federacio Esperanto-Bretonio (FEB) nombras 350 kotizantajn membrojn.
De post 5 jaroj, FEB eldonas trifoje en la jaro 16-paĝan aparte legindan
bultenon, kiun cetere la Saksa Esperanto-Biblioteko regule ricevas interŝanĝe
kontraŭ VERDA SAKSOFONO. De post majo 2004, la bulteno nomiĝas LA VERDA
TRISKELO (en la franca kaj en Esperanto). Krome FEB disponas pri eminenta trilingva hejmpaĝo (en la bretona, franca kaj en Esperanto). Vidu mem: http://esperanto.bretonio.free.fr/.
Laste sed ne balaste FEB ĉiujare en aŭgusto organizas internacian renkontiĝon
en Plouézec/Plouegar-Mor, nord-okcidente de Saint-Brieuc/Sant Brieg,
kun ĉirkaŭ 150 partoprenantoj el deko da landoj.
Lingvoklapo
de VERDA SAKSOFONO
En Kopenhago mi piediris al la fama statuo
pri la Virineto de Maro. Oni povas tuŝi la statuon nur starante en maro.
Rigardante la statuon, mi memoris ne sole la kortuŝan fabelon de Andersen,
sed ankaŭ lingvan problemon: En la komencaj tempoj de nia lingvo oni ne
klare distingis la frazelementon „objekta (atribua) predikativo“.
Dum hodiaŭ oni devas tie uzi nominativon, en la „praaj“ tempoj la
uzo estis ambigua. Eĉ Zamenhof iam uzis akuzativon, ekzemple ĝuste en
la Andersena fabelo „La virineto de maro“. Jen: „... ŝi ekvidis
siajn fratinojn leviĝantajN el la maro...“ Oni povas ĝin trovi inter
aliaj en la Fundamenta Krestomatio. Pri la sintaksa problemo vidu ekzemple
en la „Gramatiko de Esperanto" de Miroslav Malovec (paĝo 102). Do, tiel
miksiĝis miaj sentoj kaj pensoj, kiam mi ame rigardis kaj tuŝis la konatan
kopenhagan simbolon. Jiří Rada (Most, Ĉeĥio)
Atribua predikativo
La atribuado prezentas la agon ne kiel
objektivan, nediskuteblan veron (la vino estas bona; knabo estas ludanta),
sed kiel subjektivan opinion aŭ impreson de iu (mi trovas la vinon
bona; mi vidis la knabon ludanta). La atribua predikativo karakterizas
ne la subjekton, sed la objekton de la propozicio, tial ĝi estas nomata ankaŭ
objekta predikativo. Ĝi povas esti aŭ rekta (oni elektis lin prezidanto)
aŭ ne rekta (oni elektis lin kiel prezidanton). La objekta predikativo
akordiĝas kun la objekto nombre, sed kaze nur post KIEL (oni elektis lin
deputito – oni elektis ilin deputitoj – oni elektis lin kiel deputiton –
oni elektis ilin kiel deputitojn). La rekta objekta predikativo staras
ĉiam en nominativo, per kio ĝi diferencas de la objekta epiteto. La objekta epiteto
montras daŭran kvaliton de la objekto, dum la objek ta predikativo esprimas
la subjektivan momentan impreson kaŭzitan de la ago. Komparu: mi vidas
la domon verdan (kiu vere estas verda) – mi vidas la domon verda (ĝi
ŝajnas al mi verda); li pentris knabinon bluokulan (kiu vere havas
bluajn okulojn) – li pentris la knabinon bluokula (li pentris al ŝi
bluajn okulojn, kvankam ŝi efektive havas okulojn eble brunajn); mi vidis
malriĉulon almozpetantan (pri kiu mi scias, ke li vivtenas sin per almozpetado)
– mi vidis la malriĉulon almozpetanta (li petis almozon de iu, ĝuste
kiam mi vidis lin). La objekta epiteto estas fermebla inter la artikolo
kaj substantivo, dum la atribua predikativo staras ekstere (mi vidas la
verdan domon – mi vidas verda la domon; li pentris la bluokulan knabinon
– li pentris bluokula la knabinon; mi vidis la almozpetantan malriĉulon
– mi vidis almozpetanta la malriĉulon). El “Gramatiko de Esperanto”
de Miroslav Malovec (p. 102-103)
Du
ĝojigaj eventoj en la dresdena historio
1. Unesko deklaris la Elbo-valon en Dresdeno
inkluzive de pejzaĝo kaj konstruaĵoj Mondo-kultura Heredaĵo. Tio ne
nur allogos pli da turistoj, sed ankaŭ devigas nin protekti kaj konservi
la unikan karakteron de la regiono, ĉefe malhelpi kreon de nekonvenaj
konstruaĵoj.
2. 22-an de junio oni kronis la Virino-preĝejon
(Frauenkirche), levante la turo-kufon kun kapitelo kaj kruco sur la lanternon,
la plej supran ŝtonan konstruaĵon. Per tio, la post detruo en 1945 nun
„arkeologie“ rekonstruita kirko kun sia karakteriza kupolo atingis
sian kompletan alton de 91 m. Plurmil dresdenanoj kaj gastoj partoprenis
tiun solenan aranĝon. Kelkajn semajnojn poste lastaj skafaldoj estis forigataj.
Nun la mond-fama silueto de Dresdeno ree estas kompleta. Interna konstruado
de la Virino-preĝejo ankoraŭ daŭros unu jaron. Heinz Hoffmann (Radebeul)
Pri
la brita kreinto de la Virino-preĝeja kruco
En nia regiona gazeto „Sächsische Zeitung“
(Saksa Gazeto) 19-an de junio oni publikigis artikolon de Jochen Wittmann
pri la brita kreinto de la Virino-preĝeja kruco, Alan Smith.
Mi opinias tiun tekston tre interesa, esperantigis ĝin kaj aldonas la
tradukaĵon sube.
Por ke mia intenco ne estu miskomprenata,
jen kelkaj aldonaj linioj: La teksto temas sole pri britaj agoj, ne mencias
la fakton, ke la duan mond-militon kulpe kaŭzis la germana nazia reĝimo
potencigita kaj komence subtenita de plimulto da germanoj. La germana armeo en 1940 bombardis ankaŭ britajn urbojn,
plej detrue la urbon Coventry. Tamen mia-opinie oni atentu, konsideru,
pripensu limojn inter vera defendado inkluzive de malpotencigo de agresantoj,
kaj propraj milit-krimoj de defendantoj. La detruo de Dresdeno okazis en
1945, kiam malvenko de la germana armeo preskaŭ estis certa. La bombardado
trafis la urbo-centron kun civila loĝantaro kaj multaj fuĝintoj; la
armea teritorio en norda urbo-parto restis sendifekta. Nun legu la sekvan
artikolon. Heinz Hoffmann (naskita en 1939, kreskinta en kaj nun vivanta
apud Dresdeno)
„Pri
Dresdeno li ne multe parolis“
El „Sächsische Zeitung“ (Saksa Gazeto),
Dresdeno, 2004-06-19: Alan Smith, filo de brita bombaviadila piloto, forĝis
la kupolkrucon. „Estis granda provoko“, diras Alan Smith. En la 57-jara
londonano nevideblas la profesia fiero akompananta grandan verkon. La art-forĝa
majstro en la metiejo de Grant Macdonald, unu el la elstaraj unu el la
elstaraj Macdonald arĝent-forĝejoj de la reĝo-regno, kreis dum sesmonata
laboro la donon de britoj al Elbo-urbanoj: la oran
kupol-krucon por la Virinopreĝejo, 8 metrojn altan kaj 1,5-tunan ensemblon
el kupro, ŝtalo kaj oro.
Kiam marde la kruco estos solene levata
al la pinto de la Virino-preĝejo, tiam ankaŭ Alan Smith ĉeestos. Tiu
fi nalo signifas por li forigon de familia kulpo. „Mia patro Frank estis
bomb-aviadila piloto en la 57-a Lancaster-eskadro“, diras la malaltstatura
sed for tika forĝ-majstro.
„Li flugis 13-an de februaro 1945 en
la unua atak-ondo al Dresdeno. Li ĝojus vidi, ke mi kontribuas al tiu
peco de repacigo.“ Frank Smith neniam povis digesti tiun flugon. „Kiam
li revenis“, memoras la filo, „tiam li estis ŝanĝita viro. La hororo,
la grandega amplekso de detruo, neniam maltenis lin.” La bombado de
Dresdeno estis la plej detrua atako gvidata de britoj en ilia aviada milito
kontraŭ germana civilularo. Estis detruata unu el la plej belaj urboj
de Eŭropo; 30000 homoj estiĝis vik timoj de diabla incendio. Post la
milito Frank Smith forlasis la aviadan armeon kaj laboris kiel agento.
“Neniam li estiĝis feliĉa en tiu profesio”, memoras la filo. “Mi
ĉiam vidis lin kiel kvietan kaj paceman viron. Fiŝ-kaptado, legado
kaj kruc-vort-enigmoj – tio estis liaj pasioj. Pri Dresdeno li neniam
multe parolis, sed klaris al ni, ke ĝi afliktis lin. Kvankam li mem faligis bombojn, li
sciis la moralan malĝuston.” Kiam Alan Smith eksciis pri adjudiko koncerne
kreon de la turo-globo kaj –kruco, li per ĉio klopodis ricevi
la komision. “Mi nepre volis tiun laboron”, diras Alan, “certe pro
du kialoj. Unue ĉar estis profesia provoko, krei tiun belegan pecon. Due
ĉar estis simbolo de repacigo, kaj por mi kaj mia familio signifas ŝancon
esprimi senkulpigon.”
Sur ofi ciala nivelo, Granda Britio neniam
senkulpigis sin pro la detruaj aviadaj atakoj al germana civilularo. En
publika konscio la dua mond-milito ĉiam estis batalo kontraŭ
faŝismo. La bono kontraŭis la malbonon; memoroj pri britaj teruraĵoj
tiel ne konvenas. Oficiale estas nur fajne distingate inter bedaŭro
kaj senkulpigo. Kiam en 1992 la reĝino vizitis la Elbo-urbon, ŝi rezignis
meti funebran kronon por la viktimoj. Ŝia ministerio de eksteraj
aferoj malkonsilis simbolajn gestojn interpreteblajn kiel senkulpigon.
Oni timis, ke alikaze la brita bulevardgazetaro disŝirus la reĝinon en
aero. Sekve kelkaj dresdenanoj malaplaŭdis la reĝinon. Evidente la tempo
ankoraŭ ne maturiĝis por reĝa gesto. La britaj veteran-ligoj estus
kaŭzintaj ribelon, se oficial-flanke oni eĉ nur aludus, ke soldatoj de
la Majesto estus farintaj ion maljustan. Sekve ankoraŭ hodiaŭ la Imperial
War Museum, la plej granda ŝtata milit-muzeo, montras nur unusolan Dresdeno-eksponaĵon
– foton kun pribilda linio. En la nacia instruplano por lernejoj ne estas
menciita la brita aviada milito kontraŭ germanaj urboj. Oficiale Dresdeno
ne estas temo. Tamen la afero pri la monumento de “Bombulo Harris”
montras: Ankaŭ la brita registaro volas distanciĝi. Arthur Harris, organizinta
arean bombardadon de germanaj urboj, kiel unusola altranga oficiro post
la milito, ne ricevis la titolon lordo. Lia monumento estis financata ne
el publika mono, sed el mon-donacoj de veteran-ligoj. Kaj ties inaŭguron
ne parto-prenis membro de brita registaro – laŭ signalo de la ĉefministro.
Tamen la repaciga verko restas en privataj
iniciativoj. Kiam Alan Russell staris antaŭ la “Bombulo-Harris-monumento”
en Londono, li decidis aranĝi ion por la viktimoj, kaj fondis Dresdeno-truston.
La asocio kolektis monon por rekonstrui la kupol-krucon de la Virino-preĝejo.
La trusto konvinkis eminentulojn kiel
patronojn. La reĝino donacis konsiderindan sumon – kompreneble el sia
privata skatolo – kaj ankaŭ la ministerio de eksteraj aferoj estis kontenta,
tia-voje povi signali: Ĝi donacis 50 000 sterlingajn pundojn. La dono
de Dresdeno-trusto, la “Kruco de Paco” laŭ nomigo de “Times ”,
signifas sur simbola nivelo certe senkulpigan peton pro la abomenaĵoj
de pasinteco. Ĉu ankoraŭ necesas la “mea culpa” el oficiala buŝo?
“Mi ne scias, ĉu ni povas kolektive senkulpigi nin por niaj antaŭuloj”,
diras Alan Smith. “Sed vera repacigo enhavu ja pli ol simbola ago, tio certas.
Transdoni la kupol-krucon al dresdenanoj, estas por mi mem grandioza ŝanco.
Sed la pli junaj generacioj daŭrigu sur ĉi tiu vojo.” Jochen Wittmann
Raporto
pri la 24-a Ĉeĥa-Saksa Tago (ĈeSaT)
En la longa listo de okazintaj Ĉeĥaj-Saksaj
Tagoj, unuafoje nia klubo organizis la 24-an malproksime de Pirna. Gesinjoroj
Bünger el Schwarzenberg proponis kaj poste ankaŭ transprenis la organizon
okazigi ĝin en Johanngeorgenstadt kaj Potucky. Saksaj kaj kelkaj aliaj
germanaj geamikoj alvenis trajne aŭ per aŭto ĉirkaŭ je la 11.30h en
Johanngeorgenstadt. Piedeni transiris la limon al la pitoreska (ĉefe pro vjetnamaj komercistoj) Potucky. Tie
meze en la vigleco ni jam renkontis niajn ĉeĥajn geamikojn kun la menciinda
partopreno de la familio de Claudia Würker. Reinhard Bünger gvidis
nin al tipe ĉeĥa restoracio, kie ni kune tagmanĝis kaj dume interŝanĝis
kelkajn laŭte diritajn informojn. Je la 13-a horo ni reen promenis
10 minutojn al la germana flanko. Alveninte ĉe la montrominejo Glöckl’
komencis pluvi kaj ni ĝojis eniĝi por 1,5 horoj en la teron. Sub
gvido de ministo ni eksciis multon pri laborkondiĉoj en la arĝenta kaj
urania minejo. Reaperinte en taghelo ni bedaŭrinde jam devis adiaŭi la
Usti-anojn, por ke ili atingu la trajnon hejmen. La planitan urbgvidon
fare de Hannelore Bünger poste okazis en la parko, kie pro soveta devigo oni
neniigis la malnovurbon de Johanngeorgenstadt. Bedaŭrinde niaj ĉeĥaj
geamikoj ne plu aŭdis, ke estis bohemaj laboristoj, kiuj fondis la urbon.
Petite pri urbofondo, la saksa reĝo Johann Georg donis konsenton nur kondiĉe
ke la urbo nomiĝu laŭ li.
Tre bedaŭrinde estas, ke inter la 26
partoprenintoj nur estis 4 geamikoj el Ĉeĥio. Ĉu en norda Bohemio, ekzemple
en Most, Karlovy Vary aŭ aliaj lokoj kun Esperanto-rondoj neniu
legas la publikaĵojn STARTO, HANDIKAPULO kaj retinformojn? Forte mi nun
esperas, ke dum la 25-a Ĉeĥa-Saksa Tago, la jubilea, kiu okazos decembre en Usti nad Labem, la partoprenantaro ne tiom diferencos.
Norbert Karbe (Pirna)
In
eigener Sache
Sie erhalten das Informationsblatt des
Sächsischen Esperanto-Verbands, VERDA SAKSOFONO. Es erscheint drei Mal
jährlich und orientiert umfassend über das Esperanto-Geschehen
in Sachsen. Sind Sie immer noch interessiert? Möchten Sie das Bulletin
weiterhin erhalten oder abonnieren? Damit wir nicht für den Papierkorb
arbeiten, bitten wir um ein Echo. Druckreife Beiträge auf Esperanto, Deutsch
(in allen Rechtschreibungen) oder Sorbisch sind an die Redaktion zu schicken:
Saksa Esperanto-Biblioteko, Pillnitzer Landstr. 25, 01326 Dresden; Tel.
und Fax: (0351)2682735; e-mail: glizje@aol.com . Das Jahresabo VERDA SAKSOFONO
(für 3 Nummern à mindestens 8 Seiten) kostet 5 Euro. Für das Jahr 2004
haben seit VERDA SAKSOFONO-9 (s.b. Namen dort) des weiteren abonniert:
Wirges, Schwarz, Hesse, Gersonde. Wer für 2005 abonniert, bekommt im Laufe
des Jahres eine Sondernummer. Für Nicht-Deutsche und Jugendliche ist das
Abo (ohne Sondernummer) kostenlos. Spenden helfen uns zum Weitermachen.
Beiträge sind auf das folgende Konto zu überweisen: Benoît Philippe,
Kto.: 444 113 821, BLZ 850 55 142, Stadtsparkasse Dresden. Im voraus vielen
Dank dafür. Mit freundlichen Grüßen, Benoît Philippe
und Steffen Eitner. Redakta limdato: 22-a
de decembro 2004
Aa Bb Cc Ĉĉ
Dd Ee Ff Gg Ĝĝ Hh
Ĥĥ
Ii Jj Ĵĵ Kk
Ll Mm Nn Oo Pp Rr Ss Ŝŝ
Tt Uu Ŭŭ Vv
Zz